27 Mart 2013 Çarşamba

BİGA NAMAZGÂH ŞEHİTLİĞİ


Çardak Arıburnu Şehitliği ziyareti ardından Biga’ya yöneliriz. 1 saat kadar sonra Biga’ya ulaşırız. Biga Namazgâh Semtine bağlı Hamdibey mahallesinde, Osmangazi İlkokulunun yanında bulunan Namazgâh Şehitliği’ne uğrarız. Bu şehitlikte, Çanakkale Muharebesi sırasında yaralanıp, Biga’da bulunan 1850 yataklı Harp Hastanesi’ne sevk edilen ve burada şehit olan 173 askerimizin mezarı bulunmaktadır. Yine şehitlikte, Milli Mücadele Dönemi Şehitlerimizden Köprülü Hamdi Bey, Kani Bey, Jandarma Komutanı ve erlerimiz yatmaktadır. Şehitlik 1915 yılında yapılmıştır. 45X40 yani 1800 metre karelik bir alan içerisine inşa edilmiştir. Şehitliğin ortasında top namlusuna benzer, yaklaşık 5.5 mt yüksekliğinde bir anıt bulunmaktadır. Anıtın üzerinde eski dilde yazılmış bir kitabe bulunmaktadır. Diğer yönünde ise bunun Türkçesi yer almaktadır. Kitabede şu ibareler yazılıdır: ”Bu Şehitliğe, 1914 yılında savaşta, pek temiz olan genel savaşın, Çanakkale Zafer alanında yaralanmış ve getirdikleri Biga savaş hastanesinde ve aslında Allah’a ulaşmış, 173 asker konmuştur. Ziyaretçi sen bugünkü yaşam ve bahtiyarlığını, bu kutsal şehitlere borçlusun. Vicdan borcunu unutma.1914”

LÂPSEKİ ÇARDAK ARIBURNU ŞEHİTLİĞİ


Çanakkale- Biga istikameti üzerinde 25–30 dk kadar ilerleyerek Çardak’a geliriz. Bu günkü şehir mezarlığının giriş bölümünde olan Lapseki Şehitliği’ne uğrarız. 1915 Çanakkale Muharebeleri esnasında Çardak’ta bulunan Gazi Yakup Bey Camii ve Hanı 850 kişilik bir hastaneye dönüştürülür. Hastanede şehit olan ve yolda getirilirken şehit olanlar için Çardak Arıburnu Şehitliği yaptırılmıştır. Şehitlikte 2030 şehit yatmaktadır. Şehitliğin içerisinde 1940 yılında yapılan bir anıt yükselmektedir. Yakınında bulunan bir yazıtta ise: ”Çanakkale Savaşları sırasında Çardak Köyü hastane olarak kullanılmıştır. Yaralı olan bütün askerlerimiz gemilerle nakledilmiş, şehit olanlar buraya gömülmüştür. Trakya müfettişi General Kazım Dirik tarafından 30 Ağustos 1940 tarihinde Abide yaptırılmış ve şehitliğin etrafı taş duvarlarla çevrilmiştir.” Şehitlik ve anıtın Çardak Belediye Başkanı, Emekli Deniz Astsubayı Erkut Üçyürek tarafından bakım ve onarımı yaptırılmıştır. Yine 30 Ağustos 2001 tarihinde de MSB Balıkesir İnşaat Emlak Başkanlığı tarafından restore edilmiştir.

ORHANİYE TABYASI


Kumkale Köyü’nden Orhaniye istikametine yol alırız. Orhaniye Bataryası Çanakkale Cephesinin açıldığı ilk günden itibaren devamlı top atışına tutulmuş, büyük hasar gören bataryamızdır. Bunun sebebi ise boğazın girişinde olmasıdır. Boğaza girebilmek için buranın imha edilmesi gerekiyordu. Bunu da başarmışlardı. 3 Kasım1914’te yapılan ilk bombardımanın ardından, 19 Şubat, 25 Şubat tarihlerinde devam eden top atışlarıyla batarya tahrip edilmiştir. Batarya 1889 yılında topçu istihkamı olarak II. Abdülhamit tarafından yaptırılmıştır. Eski toplar bataryadan alınarak II. Dünya savaşına hazırlık için gemilerden sökülen 2 adet top buraya yerleştirilmiştir. Burada bulunan cephaneliğin kapısında ise şu ibareler yazılıdır:”El Sultan İbni Sultan El Gazi Abdülhamit Han Sani Abdülhamit uh devi hümayunlarından iş bu istihkam inşa olunmuştur.1305–1889”

ÇAKALTEPE TABYASI


Kumkale Şehitliği önünden sahile inen yolu takip ederiz. 5 dk sonra sahil kenarında bulunan tabyaya ulaşırız. Tabya Sultan Abdülaziz tarafından Çimenlik Tabyası ile birlikte yapılmıştır. Karanlık Liman’a hakim olan bu bölgeye yapılmış olan tabyada 2 adet 15’lik top bulunmaktadır. Toplar betonla çevrilmiş kapalı bir alanın içerisinde yer almaktadır. Topların arkasında ise odacıklar bulunmaktadır.

KUMKALE ŞEHİTLİĞİ


İntepe’ den İzmir yolu boyunca yolumuza devam ederiz. Kumkale Köyü’nü gösteren tabeladan köye doğru yöneliriz. Burası Çanakkale-İzmir yolu üzerinde 20 km’lik bir mesafedir. Kumkale Köyü’nden Kumkale Şehitliği’ne yöneliriz. Köy dışında olan şehitliğin girişinde; ”Birinci Dünya Harbinde düşmanın 28–30 Nisan 1915’te denizden açtığı ateşle şehit olan 120 mm’lik bataryanın 14 kahraman vatan evladı burada yatmaktadır. Ruhları Şad Olsun.” ibaresi yer almaktadır. Şehitlik içerisinde ise 14 adet şehit mezarlığı yan yana dizilidir. 25 Nisan 1915 sabahı Fransız kuvvetleri Anadolu Yakasında bulunan Kumkale ve Yenişehir ovasındaki kıyı kesimine çıkarma yapmıştır. Bu tarihte bu bölgede 3. ve 11. Tümenler ile kurulu 15. Kolordu bulunmaktadır. Çıkarma günü 3. Tümen birlikleri ile çarpışan Fransız askerleri 27 Nisan gece 02.00’de buraları boşaltarak Rumeli Yakası’ndaki Şehitler Abidesi’nin bulunduğu tepe olan Hisarlık Tepesi’ne yerleşmişlerdir. Bu muharebelerde 3. Tümen 17 subay, 740 er yaralı ve 15 subay, 500 er kaybetmiştir. Çarpışma sonunda askerler Kanlı Azmak’a defnedilmiştir. Şehitlik Kumkale Köyü muhtarlığı ve köy halkı tarafından yaptırılarak, 18.03.1964 tarihinde Çanakkale Garnizon Komutanı Tuğamiral Atilla Erakar tarafından da açılışı yapılmıştır. Ayrıca şehitliğin önünde yer alan bilgi panosu üzerinde şu ibare yazılıdır: “Hafız İzzet Mısırlı, 1298–25–9–1958 Uzunköprü’nün Kurtbey Köyünden. Burada 14 arkadaşım birden şehit oldular. Onları ellerimle gömdüm.”

İNTEPE HAVA ŞEHİTLİĞİ


İntepe girişinde bulunur. Şehitliğin içerisinde Topçu Alay Komutanı Albay Recep Sebükcebe’nin mezarı bulunmaktadır. Ortasında bulunan anıtın üzerinde ise ilk düşman uçağını düşüren Türk Pilotu Üsteğmen Ali Rıza Bey’in başına ait heykeli yer almaktadır. Üsteğmen Ali Rıza Bey 30 Kasım 1915 günü, AK–1 Numaralı Albatros-C1 uçağıyla muharebe alanı üzerinde uçarken Kabatepe mevkisinde karşılaştığı Fransız Ferman–20 uçağını vurarak denize düşürmüştür. Şehitlik içerisinde bulunan küçük bir anıtta Pilot Üsteğmen Ali Rıza Bey, Asteğmen Orhan Bey ve Pilot Yüzbaşı Bedri Uçkun hakkında bilgiler ve fotoğrafları yer almaktadır. Şehitlik, HV. PLT. YZB. 41’nci AV Bölük Komutanı Mehmet Bedri Uçkun’un, 22 Ekim 1934 tarihinde Çanakkale’de yapılan tatbikatta Teğmen Naci’nin kullandığı uçakla havada çarpışması sonucu şehit olması anısına yapılmıştır. Teğmen Naci ise paraşütle atlayarak kurtulabilmiştir.